تاریخچه :
درباره لقمان حکیم:
ولقدˆ اتینا لقمان الحکمه ان اشکرلله و من شکر فانها یشکر لنفسه و من کفر فان الله غنی حمید
و ما به لقمان حکمت دادیم ، که شکر خدا را به جای آور و هر کس شکر کند همانا برای خویش شکر کرده ، و هر کس کفران کند ( بداند به خدا زیان نمی رساند زیرا ) بی تردید خداوند بی نیاز و ستوده است .
پیامبر اکرم ( ص ) فرمودند : لقمان پیامبر نبود ، ولی بنده ای بود که بسیار فکر می کرد و به خداوند ایمان واقعی داشت . خدا را دوست داشت و خداوند نیز او را دوست می داشت و به او حکمت عطا کرد .
امام صادق ( ع ) می فرمایند :
لقمان ، حکمت را به خاطر مال و جمال و فامیل دریافت نکرده بود ، بلکه او مردی پزهیزکار ، تیزبین ، با حیا و دلسوز بود . اگر دو نفر با هم درگیر می شدند و خصومتی پیدا می کردند میان آنها آشتی برقرار می کرد . لقمان با دانشمندان زیاد می نشست ، او با هوای نفس خود مبارزه می کرد . او دارای عمری طولانی ، معاصر حضرت داود و از بستگان حضرت ایوب بود . او میان حکیم شدن یا حاکم شده مخیر شد و حکمت را انتخاب کرد .
از لقمان پرسیدند : چگونه به این مقام رسیدی ؟ گفت : به خاطر امانت داری ، صداقت و سکوت درباره آنچه به من مربوط نبود .
امام صادق ( ع ) فرمودند :
لقمان نسبت به رهبر زمانش معرفت داشت . گرچه خداوند به او کتاب آسمانی نداد ، ولی همتای آن یعنی حکمت را به او آموخت . روزی مولای لقمان از او خواست تا بهترین عضو گوسفند را برایش بیاورد . لقمان زبان گوسفند را آورد . روزی دیگر گفت : بدترین عضو آن را بیاور ، لقمان باز هم زبان گوسفند را آورد . چون مولایش دلیل این کار را پرسید ، لقمان گفت : اگر زبان درراه حق حرکت کند و سخن بگوید ، بهترین عضو بدن است وگرنه بدترین عضو خواهد بود .
درعظمت لقمان همین بس که خدا و رسول او و امامان معصوم ( ع ) پندهای او را برای دیگران نقل کرده اند .
گوشه ای از نصایح لقمان حکیم :
1- اگر در کودکی کودک خود را ادب کنی ، دربزرگی از آن بهره مند می شوی .
2- از کسالت و تنبلی بپرهیز ، بخشی از عمرت را برای آموزش قرار بده و با افراد لجوج ، گفت وگو و جدل نکن .
3- با فقها مجادله مکن ، با فاسق رفیق مشو ، فاسق را به برادری مگیر و با افراد متهم ، همنشین مشو .
4- تنها از خدا بترس و به او امیدوار باش ، بیم وامید نسبت به خدا در قلب تو یکسان باشد .
5- بر دنیا تکیه نکن و دل مبند و دنیا را به منزله پلی در نظر بگیر .
6- بدان که درقیامت از تو درباره چهار چیز می پرسند : از جوانی که درچه راهی صرف کردی ، از عمرت که درچه فنا کردی ، از مال و دارایی ات که از چه راهی به دست آوردی و آن را در چه راهی مصرف کردی .
7- به آنچه در دست مردم است چشم مدوز و با همه ی مردم با حسن خلق برخورد کن .
8- با همسفران زیاد مشورت کن و توشه ی سفر خودرا بین آنها تقسیم کن .
9- اگر با تو مشورت کردند ، دلسوزی خود را خالصانه به آنها اعلام کن . اگر از تو کمکی درخواست کردند ، مساعدت کن و به سخن کسی که سن او بیشتر از توست ، گوش بده .
10- نمازت را در اول وقت بخوان ، نماز را، حتی، در سخت ترین شرایط به جماعت بخوان .
11- اگر در نماز بودی ، قلب خود را حفظ کن .
12- اگر در حال غذا خوردن بودی ، حلق خود را حفظ کن .
13- اگر در میان مردم هستی ، زبان خود را حفظ کن .
14- هرگز خدا و مرگ را فراموش مکن ، اما احسانی که به مردم می کنی یا بدی که دیگران در حق تو می کنند، فراموش کن .
تدوین : ریاست محترم مرکزاستاد ارجمند جناب آقای دکتر امیدوار رضایی
